Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο τόσο πριν όσο και μετά από μια χειρουργική επέμβαση. Η σωστή προετοιμασία του οργανισμού μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, να μειώσει τον κίνδυνο λοιμώξεων και να επιταχύνει την επούλωση του χειρουργικού τραύματος. Ας δούμε αναλυτικά τις βασικές οδηγίες και τα ειδικά σημεία που αφορούν τη διατροφή σε αυτή την κρίσιμη περίοδο.
Διατροφή πριν το χειρουργείο
Κατά το χρονικό διάστημα πριν από το χειρουργείο, είναι σημαντικό ο ασθενής να ακολουθεί μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ ταυτόχρονα να περιορίζει τα λιπαρά, τη ζάχαρη και τα τρόφιμα που περιέχουν συντηρητικά. Η σωστή διατροφή συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, προλαμβάνει τις χειρουργικές λοιμώξεις και βοηθά στην ταχεία επούλωση του τραύματος.
Ιδιαίτερα πριν από χειρουργικές επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα εφαρμόζεται τριήμερη δίαιτα χαμηλού υπολείμματος σε συνδυασμό με καθαρτικά, ώστε να επιτευχθεί πλήρης κένωση του εντέρου, μείωση του μικροβιακού φορτίου και πρόληψη επιπλοκών όπως ο τυμπανισμός και η ακράτεια κοπράνων. Επίσης, σε ασθενείς με κακή διατροφική κατάσταση μπορεί να ενδείκνυται προεγχειρητική παρεντερική διατροφική υποστήριξη.
Τις τελευταίες 12 ώρες πριν το χειρουργείο απαγορεύεται η κατανάλωση στερεών τροφών και τις τελευταίες 8 ώρες η κατανάλωση υγρών, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εισρόφησης κατά την αναισθησία. Την ημέρα της επέμβασης, ο ασθενής πρέπει να είναι νηστικός ανεξαρτήτως τύπου νάρκωσης.
Διατροφή μετά το χειρουργείο
Η μετεγχειρητική διατροφή εξαρτάται από το είδος της επέμβασης και τις ανάγκες του ασθενούς. Γενικά, μετά το χειρουργείο, η διατροφή είναι ελεύθερη, εκτός αν η επέμβαση αφορά το γαστρεντερικό σύστημα, οπότε η επαναφορά της τροφής γίνεται πιο σταδιακά.
Η σωστή μετεγχειρητική διατροφή συμβάλλει στη μείωση της μυϊκής απώλειας και στην ταχύτερη ανάρρωση του ασθενούς, μαζί με την κατάλληλη αναλγησία και κινητοποίηση.
Καφές μετά από χειρουργείο
Η κατανάλωση καφέ μετά από χειρουργείο πρέπει να γίνεται με προσοχή. Παρόλο που ο καφές μπορεί να βοηθήσει στην επανεκκίνηση του εντέρου και στη μείωση της κόπωσης, σε περιπτώσεις γαστρεντερικών ή καρδιολογικών επεμβάσεων καλό είναι να αποφεύγεται αρχικά, λόγω της καφεΐνης που μπορεί να διεγείρει το νευρικό σύστημα και να προκαλέσει γαστρεντερικές ενοχλήσεις ή αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
Ο γενικός χειρουργός θα καθοδηγήσει πότε και με ποιο τρόπο μπορεί ο ασθενής να επανεντάξει τον καφέ στη διατροφή του.
Βουβωνοκήλη και διατροφή
Σε περιπτώσεις βουβωνοκήλης, η διατροφή παίζει ρόλο στην πρόληψη αυξημένης ενδοκοιλιακής πίεσης, η οποία μπορεί να επιδεινώσει την βουβωνοκήλη ή να δυσκολέψει την επούλωση μετά το χειρουργείο. Συνιστάται η κατανάλωση τροφών που προάγουν τη σωστή λειτουργία του εντέρου, όπως τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, για την αποφυγή δυσκοιλιότητας.
Αποφεύγονται οι πολύ λιπαρές και βαριές τροφές που επιβραδύνουν την πέψη και μπορούν να προκαλέσουν φούσκωμα. Η επαρκής ενυδάτωση και η τακτική φυσική δραστηριότητα συμβάλλουν στη διατήρηση φυσιολογικού βάρους και στην καλύτερη αποκατάσταση μετά την επέμβαση.
Διατροφή πριν το χειρουργείο χολής
Πριν από το χειρουργείο της χολής, ειδικά σε περιπτώσεις που ο ασθενής έχει πέτρα στη χολή, είναι σημαντικό να ακολουθείται μια διατροφή που περιορίζει τα λιπαρά και τα τηγανητά φαγητά, ώστε να μειωθεί η παραγωγή χολής και να περιοριστεί ο κίνδυνος επιδείνωσης των συμπτωμάτων όπως ο πόνος και η δυσπεψία. Συνιστάται η κατανάλωση ελαφριών γευμάτων, πλούσιων σε φρούτα, λαχανικά και άπαχη πρωτεΐνη, αποφεύγοντας τα βαριά και λιπαρά τρόφιμα που επιβαρύνουν το ήπαρ και το πεπτικό σύστημα. Τις τελευταίες ώρες πριν το χειρουργείο, ο ασθενής πρέπει να είναι νηστικός σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού, ώστε να μειωθούν οι επιπλοκές κατά την αναισθησία.
Διατροφή μετά το χειρουργείο σκωληκοειδίτιδας
Μετά από χειρουργική επέμβαση για σκωληκοειδίτιδα, η διατροφή ξεκινά συνήθως με υγρά και ελαφρά γεύματα, τα οποία βοηθούν στην αποφυγή ερεθισμού του πεπτικού συστήματος. Σταδιακά, προστίθενται μαλακές, εύπεπτες τροφές, όπως βραστά λαχανικά, ρύζι και άπαχο κρέας, αποφεύγοντας τα λιπαρά, τα καυτερά και τα πολύ πικάντικα φαγητά. Η επαρκής ενυδάτωση είναι επίσης κρίσιμη για την ταχεία ανάρρωση και την πρόληψη δυσκοιλιότητας. Η σωστή διατροφική υποστήριξη επιταχύνει την επούλωση του χειρουργικού τραύματος και βοηθά τον οργανισμό να επανέλθει γρήγορα σε κανονικούς ρυθμούς.
Μετεγχειρητική διατροφή εντέρου
Μετά από χειρουργικές επεμβάσεις στο γαστρεντερικό σύστημα, η επανένταξη της διατροφής πρέπει να γίνεται σταδιακά, ξεκινώντας από υγρά και πολτοποιημένες τροφές και προχωρώντας σε πιο στερεές. Στόχος είναι η αποφυγή ερεθισμών και επιπλοκών, όπως διάρροια ή δυσκοιλιότητα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί εντερική διατροφή μέσω σωλήνα (Levin, γαστροστομία κτλ) ή παρεντερική διατροφή, ειδικά αν το έντερο δεν λειτουργεί φυσιολογικά. Η επιλογή της κατάλληλης διατροφικής οδού γίνεται από την ιατρική ομάδα με βάση την κατάσταση του ασθενούς.
Συμπέρασμα
Η σωστή διατροφή πριν και μετά το χειρουργείο αποτελεί βασικό παράγοντα για την επιτυχή έκβαση της επέμβασης και την ταχεία ανάρρωση. Η τήρηση των διατροφικών οδηγιών, σε συνδυασμό με τις ιατρικές συμβουλές, μειώνει τις επιπλοκές και βελτιώνει την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
