Καρκίνος Παχέως Εντέρου

Τι είναι ο καρκίνος του εντέρου;

Με τον όρο «καρκίνος εντέρου» αναφερόμαστε συνήθως στον καρκίνο του παχέος εντέρου, που αποτελεί την πιο συνηθισμένη νεοπλασματική νόσο στις χώρες του αναπτυγμένου κόσμου. Ειδικότερα, αποτελεί τη 2^η πιο συχνή αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως και την 3^η συχνότερη νεοπλασία μετά τον καρκίνο του μαστού και του πνεύμονα. Δείχνει να είναι συχνότερος στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες ενώ τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται πιο συχνά και σε ηλικίες μικρότερες των 60 ετών.Ο καρκίνος στο παχύ έντερο μπορεί να είναι είτε πρωτοπαθής, είτε δευτεροπαθής, δηλαδή μεταστατικός.

Τα καλά νέα είναι ότι με την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την εφαρμογή προηγμένων θεραπευτικών τεχνικών, στην εποχή μας ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να προληφθεί και αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και ριζικά με πολύ καλή πρόγνωση ίασης και επιβίωσης.

Τι χρειάζεται να γνωρίζουμε;

• Ο καρκίνος παχέος εντέρου φαίνεται ότι αναπτύσσεται σε μακρύ χρονικό διάστημα
• Υπάρχουν ομάδες ανθρώπων που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, όπως για παράδειγμα όσοι πάσχουν από πολύποδες εντέρου ή όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό ή ιστορικό καρκίνου σε άλλο όργανο του σώματος.

Καρκίνος του παχέος εντέρου: Αιτίες

Δεν υπάρχει σαφής αιτιολογία εμφάνισης του καρκίνου στο έντερο. Ωστόσο, υπάρχουν παράγοντες κινδύνου οι οποίοι στατιστικά αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου:

• Παχυσαρκία
• Κάπνισμα
• Μη ισορροπημένη διατροφή που περιέχει συχνή κατανάλωση κόκκινου κρέατος, επεξεργασμένων τροφών, κορεσμένων λιπών και ελάχιστων φυτικών ινών
• Κατανάλωση αλκόλ
• Καθιστική ζωή και απουσία άσκησης
• Ηλικία
• Χρόνιες φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου

Συμπτώματα

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου τις περισσότερες φορές αναπτύσσεται ασυμπτωματικός. Υπάρχουν μη ειδικά κλινικά σημεία, που η εμφάνισή τους είναι κοινή και με άλλες παθήσεις και γι αυτό η συνολική αξιολόγηση και εκτίμηση χρειάζεται να γίνεται από έμπειρο και εξειδικευμένο γιατρό χωρίς αναβολή. Αυτά τα κλινικά σημεία είναι:

• Αίμα στα κόπρανα
• Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου
• Εμμένων πόνος στην κοιλιά, με αίσθημα διάτασης
• Αίσθημα ατελούς κένωσης του εντέρου
• Εμμένουσα δυσκοιλιότητα
• Αναιμία δευτερογενούς αιτιολογίας
• Άλλα γαστρεντερικά συμπτώματα (ναυτία, έμετος κλπ)

Εντερική Απόφραξη

Σε κάποιες περιπτώσεις είναι δυνατό ο καρκίνος(ο όγκος ή μάζα) να αποφράξει τον αυλό του εντέρου. Αυτή είναι μια κατάσταση που ονομάζεται εντερική απόφραξη και χρειάζεται επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση.

Στα συμπτώματα της εντερικής απόφραξης περιλαμβάνονται:

• Διαλείπων οξύς κοιλιακός πόνος που σχετίζεται με την πρόσληψη τροφής
• Ανεπιθύμητη απώλεια βάρους
• Συνεχόμενος τυμπανισμός συνοδευόμενος από πόνο πολλές φορές
• Αίσθημα κακουχίας

‘Όπως ήδη αναφέραμε, το σημαντικό είναι ότι τα συμπτώματα χρειάζεται να αξιολογηθούν από έμπειρο και εξειδικευμένο γιατρό, ο οποίος θα τα συνδυάσει με την κλινική εξέταση και το λοιπό διαγνωστικό έλεγχο ώστε να τεθεί η διάγνωση με ακρίβεια. Ο διαγνωστικός έλεγχος μπορεί να περιλαμβάνει:

• Αιματολογικές εξετάσεις
• Απεικονιστικές εξετάσεις (ακτινογραφία κοιλίας, βαριούχο γεύμα, υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία κλπ)
• Ενδοσκόπηση του πεπτικού σωλήνα: (κολονοσκόπηση, ορθοσιγμοειδοσκόπηση)

Αντιμετώπιση-Θεραπεία

Η αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι πολυπαραγοντική, εξαρτάται από την εντόπιση και το στάδιο της νόσου. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο τον κατέχει η χειρουργική , η οποία αναλόγως συνδυάζεται συμπληρωματικά με χημειοθεραπεία, ακτινοβολία ή και στοχεύουσες θεραπείες.

Αν ο καρκίνος αφαιρεθεί έγκαιρα, τότε η θεραπεία θεωρείται αποτελεσματική, η νόσος παύει και πολύ πιθανά δεν επανέρχεται. Δυστυχώς, η πλήρης θεραπεία και ίαση δεν είναι πάντα εφικτή και μερικές φορές υπάρχει κίνδυνος ο καρκίνος να επανέλθει. Η ίαση είναι σχεδόν ανέφικτη σε προχωρημένο στάδιο του καρκίνου που ο νεοπλασματικός όγκος δεν μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά. Ακόμα όμως και σε αυτήν την περίπτωση υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να επιβραδύνουν την περαιτέρω εξάπλωση του καρκίνου, να ελέγξουν τα συμπτώματα και να εξασφαλίσουν ποιότητα της ζωής στα τελικά στάδια της νόσου.

Χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου

Το παχύ έντερο αποτελείται από 4 τμήματα: το ανιόν, το εγκάρσιο, το κατιόν και το ορθό. Το σημείο που εντοπίζεται ο καρκίνος υπαγορεύει και το είδος της επέμβασης που απαιτείται για την αφαίρεση του όγκου ( κολεκτομή, χαμηλή πρόσθια εκτομή, κοιλιοπεριναϊκήεκτομή). Σε κάθε περίπτωση αφαιρείται ένα τμήμα του εντέρου μαζί με λεμφαδένες και αποστέλλεται για ιστοπαθολογική εξέταση (βιοψία). Η συνέχεια του εντέρου αποκαθίσταται με τη συρραφή των δύο τμημάτων. Η συρραφή γίνεται με σύγχρονα χειρουργικά εργαλεία που ονομάζονται συρραπτικά.

Στομία

Σε κάποιες περιπτώσεις χειρουργικών επεμβάσεων μπορεί να μην είναι τεχνικά εφικτή η συρραφή των δύο τμημάτων του εντέρου, οπότε δημιουργείται κολοστομία, δηλ. προβολή και καθήλωση του αυλού του εντέρου στο κοιλιακό τοίχωμα. Η στομία καλύπτεται από ειδικό σακουλάκι για τη συλλογή των κοπράνων. Το ενδεχόμενο αυτό συζητείται από τον γιατρό με τον ασθενή. Η κολοστομία μπορεί να είναι προσωρινή ( και να αποκατασταθεί σε δεύτερο χειρουργικό χρόνο) ή μόνιμη. Ο ασθενής λαμβάνει όλη τη στήριξη και τη φροντίδα για τις προσαρμογές που επιβάλλει η παρουσία της στομίας, καθώς και εκπαίδευση από έμπειρο προσωπικό για τη φροντίδα και την υγιεινή της στομίας.

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει:

• Ανοικτή
• Λαπαροσκοπική
• Ρομποτική

Η ανοικτή και η λαπαροσκοπική μέθοδος υπολογίζονται ισάξιες ως προς την αποτελεσματικότητα και εμφανίζουν παρόμοια ποσοστά κινδύνου για επιπλοκές.Με την εφαρμογή των προγραμμάτων ταχείας ανάρρωσης ακόμα και στην ανοικτή μέθοδο ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του την 3η μέρα από το χειρουργείο χωρίς να πονά και σε πλήρη δραστηριότητα.Ο κ. Αλεξίου με την ομάδα του έχοντας μεγάλη εμπειρία στα προγράμματα ταχείας χειρουργικής ανάρρωσης και αποκατάστασης σας εγγυώνται το αποτέλεσμα.

Συζητείστε με το χειρουργό σας τις επιλογές και ποια μέθοδος είναι η καταλληλότερη για εσάς.

Επιπλοκές της επέμβασης

Οι επεμβάσεις στο παχύ έντερο κατατάσσονται στις μείζονες επεμβάσεις, δηλαδή είναι μεγάλης βαρύτητας. Κατά συνέπεια, υπάρχει σχετικός κίνδυνος επιπλοκών, στις οποίες περιλαμβάνονται:

• Αιμορραγία
• Μετεγχειρητική λοίμωξη
• Εν τω βάθειφλεβοθρόμβωση
• Κυκλοφορικά ή αναπνευστικά προβλήματα

Όλες αυτές οι επεμβάσεις ενέχουν και κινδύνους ειδικότερων επιπλοκών που σχετίζονται με τις συγκεκριμένες εγχειρητικές πράξεις. Ένας κίνδυνος είναι η αναστόμωση (συρραφή των δύο τμημάτων του εντέρου) να μην επουλωθεί με αποτέλεσμα να υπάρχει διαφυγή του εντερικού περιεχομένου μέσα στην κοιλιά. Αυτό μπορεί να συμβεί τις πρώτες μετεγχειρητικές ημέρες.

Ένας ακόμα υπαρκτός κίνδυνος επιπλοκών αφορά στις περιπτώσεις ορθικού καρκίνου. Τα νεύρα που ελέγχουν τις λειτουργίες της ούρησης και της σεξουαλικής δραστηριότητας βρίσκονται πολύ κοντά στο ορθό και σε κάποιες ΄δύσκολες τεχνικά χειρουργικές περιπτώσεις μπορεί τα νεύρα αυτά να τραυματιστούν.

Αρκετοί άνθρωποι μετά από χειρουργείο για αφαίρεση καρκίνου του ορθού χρειάζονται να πηγαίνουν πολύ συχνά στην τουαλέτα, αλλά αυτό συνήθως επανέρχεται σε φυσιολογικό ρυθμό μέσα σε λίγους μήνες.

Περιστασιακά κάποιοι ασθενείς – κυρίως άνδρες- εμφανίζουν συμπτώματα άγχους εξαιτίας δυσάρεστων ενοχλημάτων όπως ο πυελικός πόνος και η δυσκοιλιότητα. Με την κατάλληλη υποστήριξη από τη θεραπευτική ομάδα ο ασθενής εκπαιδεύεται να διαχειριστεί αυτά τα συμπτώματα έως ότου το σώμα αποδεχτεί τις αλλαγές που προέκυψαν από την απώλεια μέρους του εντερικού σωλήνα.

Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία για την αντιμετώπιση του εντερικού καρκίνου χορηγείται με διάφορους τρόπους:

Προεγχειρητικά, με σκοπό να συρρικνώσει τον όγκο στο ορθό και να αυξήσει τις πιθανότητες για πλήρη αφαίρεση του όγκου
Αντί της χειρουργικής επέμβασης, με σκοπό να σταματήσει η εξάπλωση της νόσου σε περιπτώσεις που κάποιος δεν μπορεί να χειρουργηθεί
Ως παρηγορική θεραπεία για τον έλεγχο των συμπτωμάτων και επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου σε περιπτώσεις προχωρημένου σταδίου του καρκίνου

Η Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο του ορθού μπορεί να χορηγηθεί είτε ως εξωτερική, είτε ως εσωτερική ( βραχυθεραπεία).
Γενικά η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει κάποιες βραχυχρόνιες επιπλοκές που σταματούν με τη λήξη των συνεδριών, αλλά και μερικές μακροχρόνιες. Αν βρίσκεστε σε παραγωγική ηλικία και σκοπεύετε να αποκτήσετε παιδιά, καλό θα ήταν να συζητήσετε την περίπτωση αποθήκευσης σπέρματος ή ωαρίων πριν την έναρξη της ακτινοθεραπείας.

Χημειοθεραπεία

Αντίστοιχα και η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί ανάλογα την περίπτωση

• Προεγχειρητικά
• Μετεγχειρητικά
• Ως παρηγορική θεραπεία

Συνήθως χρησιμοποιούνται συνδυασμοί φαρμάκων με σκοπό να εξοντωθούν τα καρκινικά κύτταρα.

Στοχευμένες Θεραπείες

Αφορούν σε φαρμακευτικές ουσίες που σχεδιάστηκαν να στοχεύουν σε 1 ή περισσότερες βιολογικές διεργασίες που χρησιμοποιεί ο καρκίνος για να εξαπλωθεί στον οργανισμό του ανθρώπου.
Πολλές φορές αυτές οι θεραπείες συνδυάζονται με τη χημειοθεραπεία, κυρίως σε μεταστατικό καρκίνο.
Οι παρενέργειες από τις στοχευμένες θεραπείες περιλαμβάνουν:

• Δερματικές αντιδράσεις
• Διάρροιες
• Ξηροφθαλμία
• Αλλεργικές αντιδράσεις